|
Uyuşturucu madde kullananlar tedavi
olabilir mi?
Evet, uyuşturucu madde kullanan kişiler
tedavi olabilir. Özellikle tedavi
ilkelerini yerine getiren kişilerde
uyuşturucu maddeyi bırakma oranı çok
yüksektir. ullanılan uyuşturucu madde
esrar, eroin, ekstazi fark etmez. Tedavi
sadece kişinin uyuşturucu maddeyi
bırakmasını değil, sosyal yaşamına geri
dönmesini ve yaşamını sağlıklı biçimde
sürdürebilmesini de içerir. Bu ise
uyuşturucu maddesiz yaşam tarzının inşa
edilmesi ile mümkün olmaktadır.
Tedavide başarı oranının araştırmalarda
%40 olduğu bildirilmektedir. Kişinin
tedavi olma motivasyonu ve tedaviye
uyumu çok önemlidir. Kullanıcılar
arasında “bu hastalığın bir tedavisi
olmadığı” yolunda bir kanı yerleşmiştir.
Halbuki, bu yanlış bir kanıdır.
İsteklilik ve kararlılık tedaviyi mümkün
kılmaktadır.
Yapılan araştırmalar, şeker hastalarının
uyuşturucu madde kullanıcılarına göre
tedaviye daha uyumsuz olduğunu
göstermektedir. Ancak uyuşturucu madde
kullanımında hastalığın tekrarı sadece
tıbbi sorunlara yol açmamaktadır. Aynı
zamanda sosyal, ekonomik ve adli
sorunlara da yol açmaktadır. Kişinin
uyuşturucu madde kullanımını daha büyük
yıkıma yol açtığı ve yaşam kalitesini
düşürdüğü için, diğer hastalıkların
tekrarından daha önemlidir.
Bağımlılık tedavisinde süre nedir?
Bağımlılık tedavisi uzun sürelidir.
Kişinin tedavide kaldığı süre arttıkça,
tedavinin başarılı olma ihtimali artar.
Tedavinin süresi kişiden kişiye değişir.
Kişinin 6 ay uyuşturucu madde
kullanmasına tıbbi literatürde “kısmi
düzelme” adı verilmektedir. Bu nedenle
tedavinin aralıklı da olsa en az 6 ay
sürmesinde yarar vardır.
Ancak tedavi süreci bir yıl kadar deam
etmelidir. Bir yılın sonunda da gerekli
durumlarda tedaviye devam edilmesi
gerektiği bildirilmektedir. Bağımlılıkta
tedavinin ömür boyu sürmesi gerektiğini
ileri süren çalışmalarda vardır.
Tedavi yöntemleri nelerdir?
Öncelikle kişi başvurduğu zaman
bedeninin uyuşturucu maddeden
arındırılması gerekir. Buna
detoksifikasyon adı verilir. Eroin gibi
bazı uyuşturucu maddeler bırakıldığında
ciddi yoksunluk belirtileri ortaya
çıkacağı için tıbbi bir tedavinin
uygulanmasını gerekli kılar.
Tek başına ilaç tedavisi yeterli
değildir. Kişinin kendisini tanıması,
uyuşturucu maddeyi kullanma davranışını
öğrenmesi, uyuşturucu madde kullanma
nedenlerini anlaması, tekrar başlamaması
için neler yapması gerektiğini öğrenmesi
sağlanır.
Bu amaçla bireysel ve grup terapileri
yararlı olmaktadır. Ailenin ve bağımlı
kişinin eğitimi de tedavinin içinde yer
almaktadır. Tedavi süresi uzadıkça
başarı şansı artar.
Tedavide başarıyı artıran faktörler
nelerdir?
Bağımlılık tedavisindeki başarı kişiye,
çevreye ve yönteme göre değişkenlik
gösterir. Tedavide başarıyı artıran
faktörlerden en önemlisi kişinin istekli
ve kararlı olmasıdır. Bağımlı kendini
değiştirmeye çalışırken, ailesi de
değişimlere uğramayı kabul etmelidir. Bu
noktada ailenin desteği önemlidir.
Uzun süreli tedavide olmak, başarı
şansını artırmaktadır. Bağımlılığın
tedavisi her tip uyuşturucu madde
kullanımı için benzerdir. Eğer kişi
kendisinin bağımlı olduğunu unutmaz,
tedaviye uyum gösterir ve yarıda
bırakmazsa başarılı olma şansı
yüksektir.
Kişi yardım almadan bağımlılıktan
kurtulabilir mi?
Esrar, eroin, ekstazi gibi uyuşturucu
maddeler, sigara ve alkol bağımlılığı
beyinde değişiklikler yaratır. Bu
biyolojik değişiklikler, kişinin
çevresi, psikolojisi ve sosyal sorunları
ile etkileşir. Tedavi ise değişimin
gerçekleşmesi ile mümkün olmaktadır.
Değişimin hangi alanlarda olması
gerektiği, riskli durumların
belirlenmesi ve buna karşı önlemlerin
geliştirilmesi, yeni davranış
modellerinin benimsenmesi ancak belli
bazı yardımların alınması ile mümkün
olmaktadır. Bu nedenle kişinin
profesyonel destek alması iyileşme
şansını artırır.
Kullandığı uyuşturucu maddeye göre
kişinin tedavinin şansı nedir?
Bağımlılık tedavisinde en önemli etken
kişinin istemesi ve bağımlılık
tedavisinin kurallarına uymasıdır.
Bunlar gerçekleştikten sonra kişinin
kullandığı uyuşturucu maddenin büyük bir
önemi yoktur.
Yatarak mı, ayaktan tedavi mi?
Tedavinin türü kişiden kişiye değişir.
Genel olarak ayaktan tedavi daha
yararlıdır. Bunun en önemli nedeni
kişinin kendi yaşamını değiştirmeden,
bulunduğu çevre ve koşullar içinde alkol
veya uyuşturucu madde kullanmamayı
öğrenmesidir.
Ancak kişi kendisini alkol ve uyuşturucu
maddeden uzak tutamıyor, arkadaş
çevresinin baskısına karşı koyamıyorsa,
bu durumda izole edilmesi yani hastaneye
yatırılarak tedavi edilmesi yararlı
olacaktır.
Detoksifikasyon (arındırma) nedir?
Detoksifikasyon tıbbi bir dönemdir.
Kullanılan uyuşturucu maddenin
bırakıldıktan sonra ortaya çıkan
yoksunluk belirtilerinin kaldırılmasını
hedefler. Her uyuşturucu maddenin
yoksunluk belirtisinin niteliği ve
şiddeti farklıdır. Yoksunluk
belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye de
değişebilir. Uyuşturucu madde kullanımı
sırasında bedenin kurduğu denge,
uyuşturucu madde bırakıldıktan sonra
yeni bir denge oluşturmaya çalışır. İşte
bu dönemde önemli bedensel sorunlar
yaşanabilir. Bu bedensel belirtileri
gidermek için tıbbi müdahaleler gerekir.
Detoksifikasyon süreci tek başına tedavi
değildir. Detoksifikasyon aşamasını
takiben terapi ve rehabilitasyon
sürecinin başlaması, iyilik sürecini
uzatacaktır. Sadece arınma tedavisi ile
tedavi tamamlanmış olmaz.
Arınma uyuşturucu maddenin vücuttan
temizlenme sürecidir ve tedavinin sadece
başlangıcıdır. Arınmadan sonra kişinin
kendisini tanıması, uyuşturucu maddeyi
kullanma davranışıyla başa çıkmasını
öğrenmesi, uyuşturucu madde kullanma
nedenlerinin üstesinden gelmesi, tekrar
başlamaması için neler yapması
gerektiğini öğrenmesi gerekir. Tedavi
süresi uzadıkça başarı şansı artar.
Bağımlılık terapisi nedir?
Bağımlılıkta terapi;
·
Kişinin kendini tanıması, anlaması ve
kendini değerlendirme yetisini
kazanmasını,
·
Uyuşturucu madde kullanmaya başlama
nedenlerinin araştırılmasını ve bununla
ilgili etkenlerin ortadan kaldırılmaya
çalışılmasını (kişilik sorunları,
güvensizlik vb),
·
Söz konusu uyuşturucu maddelerin
kendisinde yarattığı etkileri
tanımasını,
·
Tekrar kullanmaya başlamasının
engellenmesi için gerekli bilgileri ve
yetileri kazanmasını,
·
Altta yatan veya eşlik eden ruhsal
sorunların tedavisini,
·
Dış dünyaya karşı kendisini
hazırlamasını sağlamaya yöneliktir.
Bu amaçla uygulanan bireysel ve grup
terapilerinin bağımlılığın tedavisinde
yeri büyük olmaktadır.
Tekrar kullanmaya başlama oranı nedir?
Bağımlılık yineleyen bir hastalıktır.
Genelde uyuşturucu madde kullananların
birden fazla tedavi girişimleri vardır.
Tedavi girişimi sayısı arttıkça, tedavi
şansının azalmadığı bilinmektedir.
Bu nedenle, birkaç kez başarısız tedavi
girişimi kişiyi ve çevresini karamsar
kılmamalıdır. Her yeniden kullanmaya
başlama, aslında kişi için öğretici bir
süreç olarak görülmelidir.
Eğer bu tekrarlardan kişi bir şeyler
öğrenebilirse, bir daha ki sefere
yeniden başlamaması için gerekli
önlemleri alabilir. Alkol veya
uyuşturucu maddeyi bıraktıktan sonraki
ilk aylarda tekrar kullanmaya başlama
riski daha yüksektir. Bu nedenle,
özellikle ilk bir yıl içinde kişinin
tedavilere devam etmesi büyük önem
taşır.
Kullanılan uyuşturucu madde tamamen
bırakılmalı mı?
Eğer bağımlıysanız, kullandığınız
uyuşturucu maddeyi tamamen bırakmak
gerekir. Bağımlı olan kişilerde
kullanılan uyuşturucu maddeyi azaltmak
mümkün değildir. Tabi ki bunu
deneyebilirsiniz, ancak tüm araştırmalar
bağımlı kişilerin kullandıkları
uyuşturucu maddeyi bırakmadıkları
azalttıkları zaman, tekrar eskisi gibi
kullanmaya başladıklarını
göstermektedir.
Aslında tüm uyuşturucu maddeleri
bırakmak daha doğrudur. Çünkü, sadece
kullandığınız uyuşturucu maddeyi
bırakmak yeterli olmaz. Diğer uyuşturucu
maddeleri kullanmaya devam ederseniz,
uyuşturucu madde kullanım alışkanlığınız
devam etmiş olacaktır. Başka uyuşturucu
maddelerin verdiği etkiler dolayısıyla
kontrolü kaybedecek ve bıraktığınız
uyuşturucu maddeyi de tekrar kullanmaya
başlama ihtimaliniz yüksek olacaktır.
Ayrıca bkz
Kullanıcılar için bilgiler
tıklayın
Eşler ve ebeveynler neler yapabilir için
tıklayın
Tedavi ve danışma için
tıklayın
|
